Huize Molenaar – Toen tot Nu

Cuisinier Jacob Molenaar

Op 1 juni 1892 vestigt Jacob Molenaar zich in Utrecht aan de Hamburgerstraat en begint Huize Molenaar. In 1900 krijgt hij de kans het statige herenhuis aan de Korte Nieuwstraat 6 te kopen. Het fraaie, gedeeltelijk 18e-eeuwse interieur vormt een ideale plaats voor diners, ontvangsten en recepties en hij besluit zijn kokerij te verplaatsen.

Door de jaren heen bouwt Jacob Molenaar een warme relatie op met de bestuurders van de stad Utrecht en zijn universiteit. Zo is er nog een menukaart bewaard gebleven van de afscheidsmaaltijd van burgemeester Fockema Andreae in 1933. Ter ere van diezelfde burgemeester wordt in 1939 een tentoonstelling in het huis georganiseerd, genaamd “Menu’s en andere smakelijke herinneringen aan de Burgermeesterlijke loopbaan van Dr. J.P. Fockema Andreae”.

Promoties

Tot in de jaren vijftig worden alle promotiediners en -recepties standaard in Huize Molenaar gevierd. In de beginjaren zijn de diners alleen voor heren bestemd. Wanneer ook dames de gelegenheid krijgen het glas te heffen op de promovendus, worden zij apart ontvangen in een van de huidige “Scheltema kamers” op de eerste verdieping. Nog weer later kan het gezelschap gemengd plaatsnemen aan de eettafel. Maar onderscheid is er nog steeds: de dames krijgen wel een omslag van het proefschrift toegestuurd, de inhoud ervan bestaat uit een damesroman!

Door de ontstane band met de universiteit is Huize Molenaar als vanzelfsprekend ook een geliefde plek voor studentenfeesten. Ook in die tijd konden deze feesten nog al eens uit de hand lopen. In de jaren ’20 windt Jacob Molenaar zich daar zo over op dat hij het wapen van de studentenvereniging, dat tijdens de festiviteiten boven de voordeur hangt, zonder pardon terugstuurt. Zijn boodschap lijkt duidelijk: op de klandizie van die studenten stelt hij geen prijs meer. Dit hele gebeuren veroorzaakt vervolgens zo’n rel dat zelfs de burgemeester er aan te pas komt.

Diners aan huis

Al vanaf het eerste begin in 1892 levert Jacob Molenaar dagelijks ‘diners aan huis’ – een traditie die meer dan 100 jaar wordt voortgezet. Een aantal vrouwen uit de buurt brengen de maaltijden te voet rond. Later gebeurt dit met een handkar. Het eten zit in pannetjes boven elkaar in een houder met onderin een gloeiend kooltje. Pas na de komst van een bezorgauto, wordt de klantenkring tot buiten de singels uitgebreid.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog – inmiddels hadden zoon en dochter Molenaar het bedrijf overgenomen – fungeert Huize Molenaar naar buiten toe als gaarkeuken terwijl intussen de zolder wordt ingericht voor een aantal onderduikers. Nadat haar broer sterft, neemt mejuffrouw Molenaar in 1947 op karakteristieke wijze de leiding.

Na een tijd van achteruitgang ziet mejuffrouw Molenaar zich in 1973 genoodzaakt de zaak te sluiten. Een koper blijkt moeilijk te vinden. Als zich na een jaar nog altijd geen geschikte kandidaat heeft gemeld, besluit het echtpaar Schinkel-Scheltema – dat de bovenste verdieping van het huis huurt – het pand te kopen en de zaak voort te zetten. Dit tot grote voldoening van mejuffrouw Molenaar. In de loop der jaren wordt het pand met de grootste zorgvuldigheid gerestaureerd – het bijzondere interieur wordt gehandhaafd en de huiselijke sfeer in ere herstelt.

In 2004 draagt mevrouw Scheltema de leiding van de zaak over aan haar zoon. In de jaren die volgen wordt de bedrijfsvoering verder uitgebreid. De zolders worden verbouwd tot moderne vergaderkamers, de Pauluskamers; vernoemd naar Anton Paulus, sinds het begin van de jaren ´80 in dienst bij Huize Molenaar.

In 2008 wordt de keuken uitgebouwd en gemoderniseerd en dat biedt de gelegenheid om ook voor kleinere gezelschappen diners te gaan verzorgen. Het aantal aanvragen voor bijeenkomsten wordt zo groot dat wordt uitgekeken naar een 2^e locatie. In 2016 volgt een 3^e locatie, de Geertekerk.

In 2019 wordt het platform Heirloom – Venues of Utrecht op initiatief van Huize Molenaar gelanceerd. Dit platform heeft tot doel om de mooiste locaties van Utrecht te openen en door middel van (top)horeca daar waar mogelijk terug te brengen in perfect gerenoveerde historische staat op de meest duurzame wijze.

Contact

Geschiedenis Korte Nieuwstraat 6

In 1618 werd de Korte Nieuwstraat aangelegd op het terrein van de Paulusabdij, waardoor het Domplein en de Lange Nieuwstraat met elkaar verbonden werden. Al sinds 1050 stond de Paulusabdij op het terrein tussen de tegenwoordige Trans, de Korte Nieuwstraat, de Hamburgerstraat en de Nieuwegracht. De timmerman Gerrit Stoffelszn. Van Laer kocht in 1621 twee erven aan de Korte Nieuwstraat. Er stonden inmiddels drie huizen op de erven; één daarvan was de voorganger van de Korte Nieuwstraat 6. Destijds een bescheiden huis met een trapgevel. Aan de achterzijde was een kleine plaats met daarachter, tegen de voorgevel van de abdijkerk, de vroegere keuken.

In 1707 werd de Pauluskerk grotendeels afgebroken. Nu kon het terrein van een aantal huizen aan de oostzijde van de Korte Nieuwstraat – waaronder ook het pand op nummer zes – naar achteren verlengd worden.

Het huis kwam nu in het bezit van mr. Weijer Jan van Overmeer, procureur voor het gerecht en notaris van het Hof van Utrecht. Hij wilde het oude huis aanpassen aan zijn stand en verving in de loop van de 18e eeuw het huis door het tegenwoordige.

Zijn dochter Catharina Magdalena kreeg het pand in 1765, na de dood van haar vader, overgedragen. Toen zij haar vier dochters en, haar echtgenoot en tenslotte in 1807 ook haar zoon overleefde, verkocht zij het verhuurde huis. De koper was Gotlieb Friedrich Hitzeman. De bedstede op de meidenkamer, een bak in de kelder en een kippenhok in de tuin waren van de koop uitgezonderd, omdat ze eigendom waren van de huurder, de baron van Heeckeren van Brandsenburg. In 1827 trof de weduwe Ernestina Hitzeman-Reiter een regeling met de Domeinen: zij kreeg ook het eigendom van de achteruitgang naar de Hofpoort.

Hetzelfde jaar nog verkocht zij het huis aan Jan de Kruiff. Na zijn dood werd het pand uit boedel toebedeeld aan zijn zonen Jan en Jacob, boekhandelaar en pedel aan de Hogeschool. Zij bleven aan de Korte Nieuwstraat wonen. Hun erfgenamen lieten het huis in 1900 veilen.

Zo kon Jacob Molenaar het voor fl. 12.800 kopen. In 1937 werd een perceel tuin met opstal aan de Hofpoort aangekocht. En tenslotte kreeg het complex in 1948 de tegenwoordige omvang door aankoop van het aangrenzende huis Korte Nieuwstraat 8, waar onder andere de nieuwe keuken werd geïnstalleerd.